Do Sądu Arbitrażowego Krajowej Izby Gospodarczej rocznie trafia od 300 do 500 spraw. Dwadzieścia procent z nich kończy się ugodą.
- PostÄ™powanie arbitrażowe (polubowne) to możliwość rozstrzygniÄ™cia sporu poza sÄ…dem powszechnym, gdzie strony tego sporu ustanawiajÄ… niezależnych i bezstronnych arbitrów, którzy go rozstrzygajÄ…. Zalety arbitrażu to prostsza procedura postÄ™powania, niższe i przewidywalne z góry koszty, jednoinstancyjność i szybkość postÄ™powania. PostÄ™powanie arbitrażowe jest poufne, co gwarantuje zachowanie tajemnicy handlowej. Arbitrzy rozumiejÄ… biznes lepiej niż sÄ™dziowie paÅ„stwowi. MogÄ… być wybrani do sprawy z uwzglÄ™dnieniem swojego wyksztaÅ‚cenia, specjalizacji i doÅ›wiadczenia.
– Już dziÅ› postÄ™powanie arbitrażowe, czyli sÄ…downictwo polubowne cechuje siÄ™ wiÄ™kszÄ… sprawnoÅ›ciÄ…, a powoÅ‚ywani arbitrzy majÄ… wiÄ™kszÄ… wiedzÄ™ niż sÄ™dziowie w danej sprawie. KolejnÄ… zaletÄ… tego postÄ™powania jest poufność, której nie ma przed zwykÅ‚ym sÄ…dem – podkreÅ›la Krzysztof Kwiatkowski, byÅ‚y minister sprawiedliwoÅ›ci.
W postÄ™powaniu arbitrażowym strony majÄ… wpÅ‚yw na wiele elementów postÄ™powania. Same wybierajÄ… arbitrów, co pozwala na wytypowanie osób, bÄ™dÄ…cych ekspertami w danej dziedzinie. Zdaniem byÅ‚ego ministra sprawiedliwoÅ›ci problemem jest jednak nadal zbyt maÅ‚e wykorzystywanie sÄ…downictwa polubownego w niektórych sprawach oraz niechęć części instytucji publicznych do rozstrzygania spraw w tej formie.
– Chodzi tu przede wszystkim o sprawy o charakterze finansowym, gospodarczym, inwestycyjnym, budowlanym – to naturalny obszar, gdzie sÄ…downictwo polubowne powinno być wykorzystywane częściej. Drugi problem to ten, że niektóre instytucje publiczne w umowach wprowadzajÄ… zastrzeżenie, że w razie sporu nie bÄ™dÄ… poddawaÅ‚y spraw przed arbitraż. To zaskakujÄ…ce i mam nadziejÄ™, że ta nieufność ustÄ…pi – podkreÅ›la Krzysztof Kwiatkowski.
Marek Furtek, prezes Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w rozmowie z Agencją Informacyjną Newseria zwraca uwagę na potrzebę rozważenia zmian w prawie dotyczącym sądownictwa arbitrażowego.
– Warto byÅ‚oby przemyÅ›leć przepisy skutków ogÅ‚oszenia upadÅ‚oÅ›ci dla toczÄ…cych siÄ™ już w tym momencie postÄ™powaÅ„ arbitrażowych. Obecnie postÄ™powania takie podlegajÄ… bezwzglÄ™dnie umorzeniu. SÄ…dzÄ™, że można byÅ‚oby tu wprowadzić mniej radykalne rozwiÄ…zanie – podkreÅ›la Marek Furtek. – OtwartÄ… ciÄ…gle kwestiÄ… jest możliwość toczenia przed sÄ…dem arbitrażowym sporów w tzw. sprawach korporacyjnych, obejmujÄ…cych gÅ‚ównie stwierdzenia nieważnoÅ›ci albo unieważnienia uchwaÅ‚ walnych zgromadzeÅ„ spóÅ‚ek kapitaÅ‚owych. NależaÅ‚oby poddać to rozwiÄ…zanie dyskusji.
Co prawda do sÄ…dów powszechnych wpÅ‚ywa rocznie 11 mln spraw, a do SÄ…du Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej od 300 do 500 spraw rocznie, ale jest to szybszy sposób na zaÅ‚atwienie sporu niż skierowanie sprawy do sÄ…du powszechnego.
– W sÄ…downictwie polubownym okoÅ‚o 20 proc. spraw jest zaÅ‚atwianych w formie ugody. W pozostaÅ‚ych przypadkach sÄ…d arbitrażowy wydaje wyrok, który po przeprowadzeniu specjalnej procedury przed sÄ…dem powszechnym ma moc takÄ…, jak wyrok sÄ…du powszechnego. Tylko w kilku procentach spraw wyroki sÄ…du polubownego sÄ… zaskarżane do sÄ…du powszechnego – podsumowuje Marek Furtek.