Czego jeszcze dowiadujemy siÄ™ z tegorocznego raportu kampanii „Nie daj siÄ™ okraść, chroÅ„ swojÄ… tożsamość”[1]?
Już od 10 lat firma Fellowes bada praktyki Polaków zwiÄ…zane z ochronÄ… danych osobowych. Wyniki tegorocznego raportu „Nie daj siÄ™ okraść, chroÅ„ swojÄ… tożsamość”wykazaÅ‚y wzrost Å›wiadomoÅ›ci Polaków w dziedzinie ochrony danych osobowych np. zawartych w papierowych dokumentach, jednak w dalszym ciÄ…gu istniejÄ… obszary, które wymagajÄ… poprawy. Okazuje siÄ™ również, że deklaracje mogÄ… mijać siÄ™ z rzeczywistoÅ›ciÄ… – 81% badanych deklaruje niszczenie dokumentów w niszczarce, z którymi majÄ… do czynienia w pracy, a zeszÅ‚oroczne badanie w warszawskiej sortowni Å›mieci wykazaÅ‚o, że aż 84% przebadanych dokumentów daÅ‚o siÄ™ z Å‚atwoÅ›ciÄ… odczytać. AlarmujÄ…ce sÄ… również dane dotyczÄ…ce tożsamoÅ›ci internetowej Polaków.
GÅ‚ówne obszary, które wymagajÄ… poprawy:
- Niszczenie dokumentów zawierajÄ…cych dane wrażliwe – ksera dowodu osobistego niszczy w niszczarce zaledwie 55% respondentów, deklaracje PIT 55% respondentów, a wydruki z kont 51% respondentów.
W porównaniu z poprzednimi edycjami kampanii zaobserwowano wiÄ™kszÄ… Å›wiadomość w tej kwestii, jednak nadal wyniki te sÄ… niezadawalajÄ…ce. Druga poÅ‚owa Polaków nie niszczy prawidÅ‚owo ważnych dokumentów. - Obecność niszczarek w miejscu pracy – zaledwie 37% badanych wskazaÅ‚o, że w ich miejscu pracy dostÄ™pna jest niszczarka. Wynik ten jest alarmujÄ…cy, zwÅ‚aszcza, że wiÄ™kszość z nas ma w pracy do czynienia z danymi osób trzecich[2].
- Korzystanie z programów antywirusowych – aż 10% badanych nie korzysta z nich w ogóle.
- Rejestracja w internetowych serwisach i aplikacjach na telefon – 51% z nas nie czyta warunków rejestracji
w elektronicznym serwisie internetowym, stosujÄ…c siÄ™ jedynie do standardowej, domyÅ›lnej rejestracji. - Dzielenie siÄ™ danymi na portalach spoÅ‚ecznoÅ›ciowych – aż 20% nie ma Å›wiadomoÅ›ci o istnieniu filtrów umożliwiajÄ…cych dostÄ™p do zamieszczanych przez siebie treÅ›ci na swoim profilu jedynie wybranym osobom.
Jak uchronić się przed kradzieżą tożsamości?
Poradnik Fellowes
PrzestÄ™pcy w imieniu ofiar kradzieży dokumentów tożsamoÅ›ci mogÄ… np. wyÅ‚udzić kredyt w banku, dokonać zakupu danego produktu z odroczonym terminem pÅ‚atnoÅ›ci, podpisać umowÄ™ najmu nieruchomoÅ›ci czy przywÅ‚aszczyć wypożyczonÄ… rzecz. Jak sprawić, żeby nasze dane nie weszÅ‚y w posiadanie osób trzecich?
- Niszczarka do dokumentów to jedyny pewny sposób na caÅ‚kowite pozbycie siÄ™ dokumentów papierowych, zawierajÄ…cych dane wrażliwe. Przedarcie dokumentów chroni nas jedynie pozornie, a sami wÅ‚asnorÄ™cznie nie jesteÅ›my w stanie ich zniszczyć w sposób uniemożliwiajÄ…cy odczytanie zawierajÄ…cych siÄ™ w nich danych.
- Wykupienie Alertów w Biurze Informacji Kredytowej (BIK), czyli automatycznego powiadomienia przez
SMS lub mail, gdy tylko wpÅ‚ynie wniosek kredytowy na nasze nazwisko. - Instalacja programów antywirusowych, którechroniÄ… nasz komputer przed dziaÅ‚aniami niepożądanych wirusów i atakami hakerów.
- Uważne czytanie regulaminów korzystania z aplikacji na smartfona, które zazwyczaj zawierajÄ… informacje
o udostÄ™pnianiu naszych danych, a akceptujemy je „odruchowo”. - Wrażliwość na faÅ‚szywe ogÅ‚oszenia o pracÄ™, w których czÄ™sto jesteÅ›my proszeni o wysÅ‚anie skanu dowodu osobistego. To znak, że potencjalny „pracodawca” może mieć nieczyste intencje i pragnie wykorzystać fakt, że osoby poszukujÄ…ce pracy sÄ… w stanie udostÄ™pnić wiele danych o sobie, nie zważajÄ…c na potencjalne zagrożenie.
- Unikanie żądań pozostawienia dokumentu tożsamości pod zastaw, np. pod wypożyczany sprzęt, lub podczas rejestracji w hotelu. Kserokopia dowodu może posłużyć do wyrobienia fałszywego dokumentu, wyłudzenia pożyczki lub kredytu.
- Unikanie otwartych sieci Wi-Fi, zwÅ‚aszcza w momencie, gdy korzystamy z serwisów wymagajÄ…cych loginu
i podawania haseÅ‚ (portale spoÅ‚ecznoÅ›ciowe, sklepy internetowe, serwisy bankowe). Poprzez takÄ… spreparowanÄ… sieć oszust z Å‚atwoÅ›ciÄ… może przechwycić wszelkie dane, dziÄ™ki specjalnemu oprogramowaniu. - Używanie wielu haseÅ‚, co skutecznie utrudni przestÄ™pcy wÅ‚amanie siÄ™ do wszystkich serwisów i platform
np. bankowoÅ›ci elektronicznej, na których posiadamy konto internetowe. Podczas korzystania z aplikacji bankowej na smartfonie najbezpieczniej jest wybrać opcjÄ™ kodu z karty, albo Tokena (generatora kodów jednorazowych), a nie poprzez SMS. - Korzystanie z dwuetapowego uwierzytelniania, które oferuje m.in. serwis Facebook. W momencie,
gdy wÅ‚amywacz bÄ™dzie próbowaÅ‚ siÄ™ zalogować na nasze konto, bÄ™dzie potrzebowaÅ‚ jeszcze kodu, który zostanie wysÅ‚any przez SMS na nasz numer telefonu. - Wylogowanie siÄ™ z każdej aplikacji w smartfonie, po zakoÅ„czeniu korzystania z niej. JeÅ›li tego nie zrobimy, hasÅ‚a dostÄ™pu automatycznie zostanÄ… zapisane w telefonie. W wypadku kradzieży telefonu, zÅ‚odziej może mieć dostÄ™p do naszej skrzynki mailowej, portalu spoÅ‚ecznoÅ›ciowego, lub nawet konta bankowego.
W wypadku zgubienia, bÄ…dź kradzieży dokumentów należy niezwÅ‚ocznie zastrzec dokument w swoim banku,
lub w dowolnym banku, który przyjmuje zastrzeżenia również od osób niebÄ™dÄ…cych jego klientami. ZgÅ‚oszenie w banku trafia do systemu dokumentów zastrzeżonych. Kolejny krok, w przypadku gdy dokumenty utracono w wypadku kradzieży, to zgÅ‚oszenie tego faktu na policji. NastÄ™pnie należy zwrócić siÄ™ do najbliższego urzÄ™du gminy lub placówki konsularnej w celu wyrobienia nowego dokumentu. Na straży ochrony danych osobowych w Polsce stoi specjalnie
w tym celu powoÅ‚any urzÄ…d – Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych.
[1] Wyniki raportu dostarczyÅ‚a roczna ankieta internetowa, w której udziaÅ‚ wzięło 1631 respondentów.
Ankieta dostępna na stronie: http://ochronatozsamosci.pl/.