Z jednej strony widać, że przedsiÄ™biorcy zdwoili siÅ‚y we wdrażaniu innowacji i przemodelowaniu metod dziaÅ‚ania. WiÄ™kszego znaczenia nabiera technologia, potrzebna do pracy zdalnej, rozwoju e-commerce i pÅ‚atnoÅ›ci elektronicznych. Z drugiej jednak strony widać, że nadchodzÄ… duże zmiany na rynku pracy. Ponad 50% pracowników pracuje zdalnie, a niewiele mniej (48%) boi siÄ™ zwolnieÅ„. Tyle samo planuje zmienić pracodawcÄ™, by pracować w stabilniejszej w czasie pandemii branży.
PKB wiÄ™kszoÅ›ci krajów w tym roku bÄ™dzie znacznie niższy od prognoz ustalonych na poczÄ…tku roku. WedÅ‚ug MiÄ™dzynarodowego Funduszu Walutowego w 2020 r. Å›wiatowa gospodarka zamiast siÄ™ rozwijać, może odnotować spadek o 3%. Jak głęboki to bÄ™dzie spadek, zależy od tego, kiedy wygaÅ›nie pandemia i jak szybko gospodarki w poszczególnych krajach bÄ™dÄ… wychodzić z kryzysu.
Salesforce prowadzi systematyczne obserwacje zmian wywoÅ‚anych przez pandemiÄ™ – analizuje dane, opinie i zachowania klientów z różnych branż z wielu krajów Å›wiata. Wnioski i dane z badaÅ„ publikowane sÄ… w cyklicznych opracowaniach Salesforce Research Consumer oraz Salesforce Workforce Research. Aby oddać choć część obrazu, jaki wyÅ‚ania siÄ™ po kilku miesiÄ…cach od wybuchu pandemii, warto podać przynajmniej te kluczowe informacje pochodzÄ…ce z ogólnoÅ›wiatowych badaÅ„:
Wpływ COVID-19 na rynek pracy
- 69% pracowników uważa, że pandemia na trwaÅ‚e zmieniÅ‚a charakter pracy,
- od czasu ogÅ‚oszenia pandemii 62% pracowników pracuje zdalnie, w tym 51% z domu,
- 86% pracowników ocenia swojÄ… produktywność w pracy zdalnej jako dobrÄ…, w tym 37% jako bardzo dobrÄ…,
- 79% pracowników twierdzi, że pracodawca dostarcza odpowiedniÄ… technologiÄ™, w tym 34% ocenia jÄ… jako Å›wietnÄ…,
- 24% pracowników przyznaje, że ich firmy zainwestowaÅ‚y w nowe technologie lub ulepszyÅ‚y dotychczasowe rozwiÄ…zania, by usprawnić pracÄ™ zdalnÄ…,
- 48% osób zatrudnionych boi siÄ™, że straci pracÄ™,
- 43% chce zmienić pracę i pracować w stabilniejszej, bezpiecznej branży,
- aż 36% pracowników obawia siÄ™, że ich praca zostanie zautomatyzowana.
Wpływ COVID-19 na handel detaliczny
Metody zakupów stosowane obecnie częściej w porównaniu do okresu sprzed pandemii:
- 38% wzrost bezkontaktowych dostaw,
- 37% wzrost liczby elektronicznych płatności,
- 23% wzrost wykorzystania kas samoobsługowych,
- 23% wzrost zakupów przez Internet do odbioru osobistego w sklepie (buy online, pick-up in store – BOPIS),
- 20% wzrost obrotów w segmencie subskrypcji usÅ‚ug,
- 16% wzrost zamówieÅ„ w kanale social media.
Wpływ COVID-19 na biznes
- 45% badanych przedstawicieli MSP twierdzi, że zmienia dotychczasowy model biznesowy,
- 38% zmienia również taktykÄ™ obsÅ‚ugi klienta i dziaÅ‚ania marketingowe (35%),
- 35% ankietowanych osób zna wÅ‚aÅ›cicieli maÅ‚ych firm, które ucierpiaÅ‚y z powodu pandemii,
- 27% ankietowanych osób zna firmy, które zostaÅ‚y zamkniÄ™te na staÅ‚e w wyniku pandemii.
Zmiana modelu biznesowego zazwyczaj wiąże się z koniecznością wykorzystania odpowiednich technologii. Pozytywnym skutkiem kryzysu będzie więc przyspieszenie cyfryzacji także w niewielkich firmach.
Gospodarka po pandemii – cztery scenariusze
DziÅ› nie wiadomo, jakie straty poniosÄ… firmy i co nas czeka, niemniej przedsiÄ™biorcy majÄ… pewne możliwoÅ›ci, by przygotować siÄ™ na różne scenariusze. COVID-19 spowodowaÅ‚ zmiany w sposobie Å›wiadczenia pracy i prowadzenia biznesu – m.in. wymusiÅ‚ na firmach wiÄ™ksze wykorzystanie technologii. Wiele z nowych trendów, które pojawiÅ‚y siÄ™ w okresie pandemii, zostanie z nami na staÅ‚e, jak choćby rozpowszechnienie pracy zdalnej. Przyspieszona cyfryzacja to trend widoczny we wszystkich krajach, również w Polsce. WedÅ‚ug danych Ministerstwa PrzedsiÄ™biorczoÅ›ci i Technologii 3 lata temu usÅ‚ugi cyfrowe miaÅ‚y 6,2% udziaÅ‚ w PKB Polski. W 2020 r. wpÅ‚yw cyfryzacji na PKB może być dwukrotnie wiÄ™kszy.
Raport opracowany przez Salesforce i Deloitte „The world remade by COVID-19. Scenarios for resilient leaders, 3-5 years" (Åšwiat zmieniony po COVID-19, Scenariusze dla elastycznych przywódców na nastÄ™pne 3 – 5 lat”) przedstawia cztery scenariusze rozwoju wydarzeÅ„. W wariancie optymistycznym ożywienie gospodarki nastÄ…pi pod koniec 2020 r., w najbardziej pesymistycznym – dopiero w drugiej poÅ‚owie 2022 r.
Scenariusz 1, Przelotna burza – Gospodarka ożywia siÄ™ pod koniec 2020 r. i przyspiesza w drugiej poÅ‚owie 2021. Wirus zostaje wyeliminowany wczeÅ›niej niż oczekiwano dziÄ™ki skoordynowanym dziaÅ‚aniom globalnych graczy. Mimo iż pandemia jest stosunkowo krótkotrwaÅ‚a, wywoÅ‚uje dÅ‚ugoterminowe skutki gospodarcze. Tarcze finansowe pomagajÄ… doraźnie, lecz nie mogÄ… odwrócić strat, które najdotkliwiej odczuwajÄ… maÅ‚e firmy i osoby o wzglÄ™dnie niskich dochodach.
Scenariusz 2, Późniejsze odbicie zmienia dotychczasowe modele dziaÅ‚ania –ożywienie gospodarcze rozpoczyna siÄ™ pod koniec 2021 r. Jest niewielkie na poczÄ…tku 2022 r., ale przyspiesza w drugiej poÅ‚owie 2022 r.Pandemia utrzymuje siÄ™, co stanowi coraz wiÄ™ksze obciążenie dla rzÄ…dów na caÅ‚ym Å›wiecie. PojawiajÄ… siÄ™ nowe ekosystemy i partnerstwa publiczno-prywatne, które podejmujÄ… wspóÅ‚pracÄ™, by reagować na kluczowe potrzeby i wprowadzać potrzebne innowacje.
Scenariusz 3, Kierunek Daleki Wschód – odbicie gospodarcze rozpoczyna siÄ™ pod koniec 2021 r., przy czym na Wschodzie jest szybsze i bardziej zdecydowane. Zachód radzi sobie z wirusem wolniej i mniej konsekwentnie niż Wschód, co powoduje, że Å›wiatowe centrum wÅ‚adzy przenosi siÄ™ do Chin i Azji Wschodniej. Wschód staje siÄ™ liderem w globalnej koordynacji systemów opieki zdrowotnej i biznesu.
Scenariusz 4, Samotne wilki –Å›wiatowe ożywienie gospodarcze pojawia siÄ™ w poÅ‚owie 2022 r.Wirus mutuje, a pandemia trwa dÅ‚użej niż siÄ™ spodziewano. Kraje izolujÄ… siÄ™, wspóÅ‚praca miÄ™dzy nimi jest utrudniona, co skutkuje m.in. wprowadzaniem Å›cisÅ‚ej kontroli nad importem. RzÄ…dy paÅ„stw przejmujÄ… wiÄ™kszÄ… kontrolÄ™ nad biznesem, wywierajÄ…c duży wpÅ‚yw na wewnÄ™trzne przepÅ‚ywy kapitaÅ‚u. Kraje koncentrujÄ… siÄ™ na niezależnoÅ›ci energetycznej i żywnoÅ›ciowej. PrzedsiÄ™biorstwa i konsumenci coraz bardziej bojÄ… siÄ™ czÄ™stych wstrzÄ…sów rynkowych, a ich oszczÄ™dnoÅ›ci malejÄ… z powodu wzrostu cen towarów.
W obliczu niepewnej przyszłości przedsiębiorcy powinni zadać sobie następujące pytania:
- Jakie są największe zagrożenia dla obecnego biznesu?
- Jacy nowi dostawcy, modele biznesowe i ekosystemy mogą się pojawić w zarysowanych okolicznościach?
- Jakie możliwości, relacje i aktywa są najważniejsze w każdym ze scenariuszy?
Firmy, które odnajdÄ… miejsce dla siebie w tych czterech odrÄ™bnych wersjach zdarzeÅ„, bÄ™dÄ… mieć szanse rozwoju, a nie tylko przetrwania zÅ‚ych czasów.
Pracownicy chcą pracować zdalnie i uciekają z branż dotkniętych kryzysem
Podczas pandemii pracownicy spÄ™dzajÄ… znacznie mniej czasu na dojazdach do pracy, ponieważ 51% z nich pracuje zdalnie. Aż 86% pracujÄ…cych zdalnie wysoko ocenia swojÄ… produktywność. 67% ankietowanych przez Salesforce pracowników chciaÅ‚oby mieć możliwość wykonywania pracy zdalnej także po zakoÅ„czeniu kryzysu, co rodzi konsekwencje dla pracodawców. Wielu pracodawców już wyposażyÅ‚o pracowników w odpowiednie narzÄ™dzia IT. Aż 79% pracowników przyznaje, że pracodawca dostarczyÅ‚ im Å›wietnÄ… (34%) lub dobrÄ… (45%) technologiÄ™. Możliwość zdalnej pracy, którÄ… można wykonywać z każdego miejsca, nie tylko w rejonie zamieszkania, może również uÅ‚atwić znalezienie zatrudnienia w zwiÄ…zku z oczekiwanÄ… dużą falÄ… zwolnieÅ„ – 48% pracowników obawia siÄ™ utraty stanowiska pracy. Najbardziej o utratÄ™ posad bojÄ… siÄ™ przedstawiciele najmÅ‚odszego pracujÄ…cego pokolenia (millenialsi). W niektórych branżach pracownicy czujÄ… siÄ™ stosunkowo pewnie, podczas gdy wielu szuka nowych możliwoÅ›ci zatrudnienia. Najbardziej zainteresowani zmianÄ… pracy sÄ… pracownicy, którzy znaleźli siÄ™ na pierwszej linii walki z epidemiÄ… oraz ci, których miejsca pracy dotknęły problemy. Obecnie o zmianie pracy lub jej podjÄ™ciu myÅ›lÄ… pracownicy z sektora turystycznego i hotelarskiego (52%), z branży transportowej (52%), sÅ‚użby zdrowia (49%), handlu (47%) i produkcji (47%).
Coraz wiÄ™cej uÅ‚atwieÅ„ dla konsumentów kupujÄ…cych online
NiewÄ…tpliwym „zwyciÄ™zcÄ…” w trudnych czasach okazuje siÄ™ handel elektroniczny. Tradycyjny handel odniósÅ‚ spore straty. Jak podaje Salesforce Q1 Shopping Index z 2020 r. ogólna sprzedaż detaliczna w USA spadÅ‚a w marcu o 8,7% w stosunku do ubiegÅ‚ego roku (w Polsce wedÅ‚ug GUS zmniejszyÅ‚a siÄ™ w tym czasie o 9% rok do roku). Natomiasthandel elektroniczny w tym czasie wzrósÅ‚ Å›rednio o 20%, a w okresie od poczÄ…tku pandemii do koÅ„ca marca zakupy w sklepach internetowych wzrosÅ‚y o 200%.
W okresie pandemii dla handlowców gÅ‚ównym wyzwaniem sÄ… dostawy i zaopatrzenie. Dlatego coraz częściej pojawiajÄ… siÄ™ różne opcje odbioru zamówienia, które do minimum skracajÄ… czas dostarczenia towaru. Należą do nich odbiór w sklepie, a także dostawa tego samego dnia – zazwyczaj realizowana za poÅ›rednictwem firm trzecich. NajwiÄ™kszym powodzenie wÅ›ród klientów cieszyÅ‚a siÄ™ opcja zakupów w sieci z odbiorem w fizycznym sklepie (BOPIS). DetaliÅ›ci oferujÄ…cy zakupy online i odbiór w systemie BOPIS osiÄ…gnÄ™li najwiÄ™ksze wzrosty przychodów z e-commerce w czasie pandemii. WedÅ‚ug danych z Salesforce Shopping Index w I kwartale br. sklepy oferujÄ…ce model zakupów z opcjÄ… BOPIS zwiÄ™kszyÅ‚y sprzedaż o 27%, w porównaniu do 13% wzrostu sklepów nieoferujÄ…cych BOPIS.