Analityk IT zawodem na miarę naszych czasów? Rośnie popyt na specjalistów oraz ich zarobki

W niepewnych czasach każdą złotówkę oglądamy pięć razy. Nie inaczej jest w firmach, dlatego wzrasta potrzeba zatrudniania specjalistów, którzy podpowiadają,  jak mądrze wydawać pieniądze. To analitycy biznesowi. Do najbardziej poszukiwanych należą ci specjalizujący się obszarze IT. W 2022 r. mogli oni liczyć na 2,5 razy więcej ofert pracy niż rok wcześniej, ale i na podwyżki rzędu 17%.

Optymalizacja ma szansę zostać biznesowym słowem 2023 roku. Firmy szukają sposobów na poprawę efektywności przy jednoczesnym obniżeniu kosztów. Jedną z dróg do osiągnięcia tego celu jest inwestycja w nowoczesne systemy, platformy, czy narzędzia automatyzacji.

Firmy często wychodzą od gotowych rozwiązań, które wcale nie są najlepsze. IT wycenia i robi dokładnie to, czego biznes sobie życzy, a po czasie okazuje się, że produkt nie spełnia oczekiwań. Powód? Obie strony nie zrozumiały się. Często brakuje bowiem kompetencji analityka, który pomógłby nazwać potrzeby biznesu językiem IT i znaleźć na nie rozwiązanie.

Specjaliści zajmujący się analizą wnoszą do IT zrozumienie kontekstu i celów, a do biznesu wiedzę o możliwościach, ograniczeniach i konsekwencji wdrożenia danego systemu, wyrażoną językiem zrozumiałym dla ludzi spoza branży IT. W rezultacie potrafią zminimalizować ryzyko wydania pieniędzy bez osiągnięcia oczekiwanego rezultatu — mówi Hanna Gruzdowska, Strategiczna Analityczka Biznesowa w Lufthansa Systems, prowadząca firmę analiza IT.

Popyt na analizę IT rośnie

Analitycy biznesowi stanowią ok. 3-5% wszystkich pracowników polskiej branży IT, ale już wkrótce ich liczba może wzrosnąć. Z danych Just Join IT wynika, że w 2022 r. opublikowano blisko 5000 ofert pracy na stanowiska związane z analizą biznesową oraz analityką systemów IT. Oznacza to wzrost o 167% w zaledwie jeden rok.

Większe zainteresowanie stanowiskami analityków biznesowych obserwujemy w Polsce od 5-10 lat. Oczywiście dużym firmom zdarzało się zatrudniać analityków wcześniej. Dziś nie jest to już domena korporacji, a analityków rekrutują także mniejsze organizacje — dodaje Hanna Gruzdowska.

Wzrost roli analityków biznesowych w ostatnich latach ilustruje “Raport Zarobków i Kompetencji Analityków Biznesowych 2023” portalu Analiza IT. Z przeprowadzonych badań na grupie 570 analityków wynika, że większość aktywnych zawodowo analityków została zatrudniona w ostatnich 5-10 latach.

Na Zachodzie, gdzie gospodarka wolnorynkowa funkcjonuje długo, analitycy mają znacznie dłuższy staż i wciąż rośnie potrzeba zatrudniania nowych. Szacujemy, że w Polsce podaż ofert pracy dla analityków IT także będzie coraz wyższa. Odpowiedzą oni nie tylko na aktualne, ale i przyszłe wyzwania firm. Zarządy są coraz bardziej świadome efektów i skali pracy analityków – mówi Michał Szum, Head of Customer Experience w Just Join IT.

Patrząc na trendy prognozowane na przyszłe lata — spodziewana jest dalsza digitalizacja. Firmy, które już sięgnęły po wsparcie informatyczne, mają coraz więcej narzędzi, które trzeba integrować oraz optymalizować ich wspólne działanie. W wyzwaniach obecnych czasów bardzo pomagają analitycy, więc popyt na ich kompetencje będzie wzrastać.

Ile mogą zarobić analitycy biznesowi?

O wzroście roli analityka biznesowego na rynku pracy mogą świadczyć także rosnące zarobki. Według raportu portalu Analiza IT, w pełnym gospodarczych perturbacji roku 2022, wynagrodzenie analityków biznesowych pracujących na umowie o pracę wzrosło o 17%, czyli więcej niż wyniósł roczny wskaźnik inflacji w Polsce (14,4%).

Z raportu wynika, że analitycy biznesowi na umowie o pracę zarabiają średnio niemal 12 500 zł brutto, z czego 25% zarabia mniej niż 9425 zł brutto, a 25% powyżej 15 000 zł. Na B2B mogą zaś liczyć średnio na niecałe 20 000 zł netto. 75% z nich zarabia ok. 15 000 zł netto, a 25% zarabiających najlepiej – co najmniej 23 200 zł netto.

Zarobki analityków biznesowych są tym wyższe, im wyższy poziom stanowiska i im więcej lat pracują w zawodzie. Zależą także od liczby opanowanych technik i języków modelowania oraz prestiżu firm, dla których pracowali. Jeszcze kilka lat temu wielkość miasta miała znaczenie, a dziś przestaje się liczyć w związku z pracą zdalną. Podobnie jak płeć, która niegdyś różnicowała zarobki. Wynagrodzenia badanych analityków i analityczek wyrównują się — dodaje Michał Szum.

Dane z raportu Analiza IT uzupełniają wyniki “Raportu wynagrodzeń i realnych zarobków w IT 2022”, opublikowanego przez Just Join IT. Zgodnie z nimi młodszy analityk średnio zarabia na umowie o pracę 7 379 zł brutto, a mid około 12 983 zł (gdzie minimum to 10 542 zł, a maksimum 15 424 zł). Przeciętne wynagrodzenie seniora to 16 877 zł. Na umowach kontraktowych junior mógł liczyć średnio na 7 918 zł, a seniorzy dostawali około 20 135 zł netto.

Analityk jak detektyw

Codzienna praca analityka biznesowego polega na określeniu problemów, jakie dotykają organizację. Szuka się przyczyn źródłowych. Analityk określa cel, który chce osiągnąć firma dzięki wprowadzeniu zmiany. Dalej pracuje się nad zrozumieniem kontekstu działania firmy.

Modelujemy procesy biznesowe lub analizujemy dokumentację, jeśli taka już w organizacji była. Szukamy interesariuszy, czyli grup lub osób, na które wpłynie zmiana. Tworzymy model dziedziny, żeby zrozumieć i uporządkować podstawowe pojęcia, a następnie przedstawić je zespołowi i jak najwierniej odwzorować w systemach IT, co sprzyja łatwiejszej i tańszej ich przyszłej rozbudowie — mówi Hanna Gruzdowska.

Analityk biznesowy za pomocą różnych metod (np. wywiadów, warsztatów, analizy danych i kilkudziesięciu innych) pozyskuje informacje od właściwych (nieprzypadkowych) interesariuszy. Następnie analizuje i modeluje wymagania, czyli warunki, jakie ma spełniać rozwiązanie. Tworzone są wymagania funkcjonalne i jakościowe.

Dla analizy nieistotna jest technologia pracy programistów. Tak długo, jak dana technologia spełnia wymagania — panuje dowolność. Analitycy potrzebują znać natomiast np. język modelowania procesów biznesowych BPMN, język modelowania systemów informatycznych — UML, a także narzędzia do modelowania, z których popularniejszym jest Enterprise Architect.

Analityk może przeprowadzać uzasadnienie biznesowe, czyli sprawdzenie, czy przeprowadzenie zmiany się opłaca, kiedy się zwróci, z jakim ryzykiem i korzyściami będzie się wiązało.

Jak zostać analitykiem biznesowym?

Z niedawno przeprowadzonych przez Just Join IT badań na grupie studentów uczelni technicznych wynika, że analityka znajduje się na 8 miejscu na liście 10 najbardziej przyszłościowych specjalizacji w IT. Jest to perspektywiczny i dobrze płatny zawód, który niekoniecznie musi wykonywać osoba wykształcona kierunkowo. Daje też możliwość udziału w ciekawych i ambitnych projektach.

W analizie biznesowej najczęściej pojawiają się absolwenci informatyki (30%). Często wybierali oni inżynierię systemów jako specjalność. 20% analityków ukończyło ekonomię, a 16% – zarządzanie. Pozostałe 34% analityków ma bardzo różne wykształcenie. Analitykiem może zostać każdy, kto wykaże się chęciami, włoży pracę w przygotowanie do zawodu i poznanie branży IT. Przydaje się sumienność, otwartość na nowe sytuacje, nie zaszkodzi odrobina ekstrawersji — podsumowuje Hanna Gruzdowska.