Cyberbezpieczeństwo w samorządach: droga do nowoczesności czy finansowa przeszkoda?

W obliczu rosnących zagrożeń cybernetycznych, Ministerstwo Cyfryzacji pod kierunkiem wicepremiera Krzysztofa Gawkowskiego ogłosiło kontynuację inicjatywy „Cyberbezpieczny Samorząd”. Na pierwszy rzut oka, decyzja ta wydaje się nie tylko odpowiedzią na współczesne wyzwania, ale również krokiem ku przyszłości, w której bezpieczeństwo informacji lokalnych społeczności staje się priorytetem.

Aleksander Kostuch z Stormshield, podkreśla, że pomimo szerokiego zainteresowania, finansowe bariery wciąż stanowią znaczącą przeszkodę dla samorządów. To właśnie brak wystarczających środków często uniemożliwia im budowanie efektywnych strategii obronnych. W kontekście implementacji wymogów dyrektywy NIS2 troska o bezpieczeństwo IT nie jest już tylko kwestią chęci, ale staje się koniecznością.

Mimo to, budżet kolejnej edycji programu jeszcze nie został ustalony, a potrzeby są ogromne – wnioski z obecnej edycji opiewają na kwotę ok. 1,5 mld zł. Co więcej, ponad 10% uprawnionych jednostek samorządu terytorialnego (JST) nie przystąpiło do programu, mimo zweryfikowania ponad 2 tys. wniosków. To pokazuje, że nawet przy dużym zainteresowaniu, barierą wciąż pozostaje dostępność finansowa.

Problemem nie jest tylko zakup nowoczesnych rozwiązań technicznych, ale również ich utrzymanie. Program „Cyberbezpieczny Samorząd” zakłada, że pozyskane środki mogą być przeznaczone na dwa lata utrzymania zakupionych rozwiązań, co dla mniejszych samorządów może być wyzwaniem. Dodatkowo konieczność finansowania ich z własnych środków przez kolejne dwa lata oraz brak kwalifikowalności VAT dodatkowo komplikują sytuację.

Wartościowe jest tu spostrzeżenie Kostucha, że samorządy często wybierają inwestycje w bardziej namacalne projekty, takie jak drogi czy mosty, które są łatwiej oceniane przez wyborców. Tymczasem cyberbezpieczeństwo, choć kluczowe dla ochrony danych mieszkańców, często pozostaje w tyle.

Nadchodzące wdrożenie dyrektywy NIS2 rzuca nowe światło na problem. Jak wskazuje Piotr Zielaskiewicz z DAGMA Bezpieczeństwo IT i Stormshield, nawet 60% podmiotów nie jest przygotowana na jej wymogi, co może mieć poważne konsekwencje nie tylko dla samych podmiotów, ale również dla mieszkańców.

Podsumowanie

Inicjatywa „Cyberbezpieczny Samorząd” ma szansę zmienić podejście do cyberbezpieczeństwa w lokalnych społecznościach, ale tylko jeśli zostaną przezwyciężone bariery finansowe. W erze cyfrowej, gdzie dane stają się coraz bardziej cennym zasobem, inwestycje w cyberbezpieczeństwo nie są już luksusem, ale koniecznością. Kluczem do sukcesu będzie znalezienie równowagi między natychmiastowymi potrzebami a długoterminową strategią ochrony cyfrowej infrastruktury. Czas pokaże, czy i jak samorządy poradzą sobie z tym wyzwaniem.