Pokoleniowa przepaść cyfrowa – zagrożenia i nadzieje

Zdaniem ponad 5 milionów młodych Polaków i Polek, generacja ich dziadków, a nierzadko również rodziców i teściów, jest wykluczona cyfrowo. Podczas gdy młodzi nie wyobrażają sobie życia bez dostępu do sieci, widzą jednocześnie na co dzień, że korzystanie z internetu przysparza sporych trudności ich bliskim. Mimo że taka sytuacja grozi podziałem między pokoleniami, aż 95 proc. osób w wieku 15-35 jest gotowych pomóc starszym w poszerzaniu kompetencji internetowych.

Wysoki stopień wykluczenia cyfrowego osób starszych

Mimo że z roku na rok wzrasta liczba internautów w Polsce, osoby w wieku 45+ w dalszym ciągu nie posiadają wysokich kompetencji cyfrowych, często gubiąc się podczas wykonywania nawet najprostszych czynności w sieci. Sytuacja wykluczenia cyfrowego seniorów stanowi pewnego rodzaju zagrożenie wykluczeniem społecznym tej grupy wiekowej i podziałem między pokoleniami.Dużą skalę problemu pokazały wyniki badania, opublikowane w ubiegłym roku w “Raporcie Aasa – Polki wykluczone cyfrowo 2017”, zgodnie z którym aż 2 miliony kobiet w wieku 45-70 lat nie korzysta aktywnie z internetu.

A jak ten sam problem widzą natomiast ich dzieci i wnuki? Okazuje się, że ponad połowa, bo aż 55 proc. osób w wieku 15-35 lat uważa, że ich rodzice, teściowie i dziadkowie nie radzą sobie w internetowej rzeczywistości. Tak wynika z tegorocznego “Raportu Aasa – Aktywność starszych pokoleń w internecie oczami młodych 2018”, opracowanego na podstawie badania opinii zrealizowanego przez Kantar Public w kwietniu.Raport został przygotowany w ramach drugiej odsłony kampanii Aasy Netu, której celem jest aktywizacja cyfrowa osób dojrzałych, przy wsparciu młodszych.

Zdaniem młodych, w największym stopniu to zjawisko dotyczy ich dziadków i babć, którzy korzystają z internetu najrzadziej i posiadają najniższe kompetencje – aż 79 proc. badanych uważa ich za najbardziej wykluczonych cyfrowo. Niemal połowa, bo aż 49 proc. reprezentantów i reprezentantek młodego pokolenia określiła jako wykluczonych cyfrowo swoich teściów i teściowe. Co interesujące, aż blisko 40 proc. respondentów i respondentek ocenia w ten sposób także swoich rodziców. Przy czym, według młodszych pokoleń, dużo lepiej radzą sobie w internecie kobiety – ich matki, teściowe czy babki, niż mężczyźni – ojcowie, teściowie czy dziadkowie.

– Istnieje poważne pęknięcie pokoleniowe w zakresie korzystania z sieci, nie tylko na poziomie praktyk, ale i wyobrażeń. Fakt, że młodzi użytkownicy są przekonani o swojej biegłości w korzystaniu z sieci i bezradności osób starszych, może to pęknięcie tylko pogłębiać – zauważa prof. Mirosław Filiciak, medioznawca z Uniwersytetu SWPS.

Młodzi i starsi widzą inne przyczyny problemu

Należy zwrócić uwagę na fakt, że obie grupy – młodsze i starsze pokolenia – inaczej diagnozują przyczyny, dla których osoby 45+ korzystają z internetu rzadko. Młodzi są zdania, że seniorzy nie posiadają wystarczających umiejętności, starsi natomiast – że po prostu nie mają potrzeby korzystania z sieci.

– Ciekawe, że w ocenie młodych barierą w korzystaniu z internetu przez osoby starsze jest brak wystarczających umiejętności obsługi komputera, tabletu czy smartfona (wskazało tak ponad 40 proc. respondentów), gdyż sami seniorzy znacznie rzadziej wymienili ten powód w ubiegłorocznym badaniu, częściej wskazując na brak potrzeby korzystania z internetu. Może to świadczyć o tym, że bariery motywacyjne mają większe znaczenie, niż kompetencyjne. Potrzeba zdobycia umiejętności pojawia się dopiero wtedy, kiedy jest chęć używania internetu–komentuje socjolog, dr Dominik Batorski z Uniwersytetu Warszawskiego.

Bankowość i zakupy internetowe najtrudniejsze… ale młodzi chcą pomagać

Jakie natomiast czynności, zdaniem dzieci i wnuków, powodują najpoważniejsze trudności u ich bliskich? Co czwarta młoda osoba jest zdania, że jej rodzicom, teściom i dziadkom najwięcej problemu sprawiają czynności takie jak korzystanie z bankowości internetowej, robienie zakupów w sieci, a także oglądanie materiałów wideo oraz korzystanie z komunikatorów.

Jednocześnie jednak, co optymistyczne, aż 81 proc. reprezentantów i reprezentantek pokolenia Y i Z uważa, że korzystania z internetu można się nauczyć w każdym wieku. Dzieci i wnuki chcą aktywnie uczestniczyć w procesie uczenia się internetu przez starsze osoby z rodziny. Zgodnie z raportem, prawie wszyscy, bo aż 95 proc. młodych Polaków i Polek, czyli niemal 10 milionów osób w wieku 15-35 lat, jest skłonnych pomóc w korzystaniu z internetu swoim bliskim.

W jaki sposób młodsze pokolenia mogą pomagać swoim bliskim w korzystaniu z internetu? Bardzo istotna w ograniczaniu zjawiska wykluczenia cyfrowego osób 45+ jest współpraca wielopokoleniowa. Młodzi mogą wspomagać swoich bliskich poprzez pokazywanie zalet płynących z używania sieci oraz pomoc w nauce.

Aasy netu – niezależnie od wieku

Jako odpowiedź na problem wykluczenia cyfrowego osób w wieku 45+, od zeszłego roku trwa internetowa kampania edukacyjna “Aasy Netu”. Jest to akcja, która powstała w celu aktywizacji cyfrowej osób dojrzałych, przy wsparciu młodszych. Na dedykowanej platformie internetowej, dostępnej pod adresem www.aasynetu.pl, opublikowane są bezpłatne multimedialne materiały edukacyjne, dotyczące między innymi zakładania konta w banku on-line, zakupów w sieci czy cyfrowego bezpieczeństwa. Dzięki platformie, osoby zainteresowane mogą w łatwy sposób przyswoić sobie wiedzę i zyskać przydatne umiejętności cyfrowe.

– Jako firma opierająca się na zaawansowanych rozwiązaniach technologicznych, wiemy, że umiejętność korzystania z internetu stanowi warunek pełnego uczestnictwa w życiu społecznym, kulturalnym i zawodowym, dlatego uruchamiamy drugą odsłonę kampanii Aasy Netu. Jesteśmy przekonani, że w ramach współpracy pokoleń oraz przy szerokim dostępie do bezpłatnych materiałów edukacyjnych, udostępnionych na aasynetu.pl, znaczna część naszych rodziców, teściów czy dziadków, może nauczyć się korzystania z internetu i poprawić jakość swojego życia – mówi Ovais Siddiqui, Prezes Zarządu firmy Aasa Polska.

Partnerami tegorocznej odsłony kampanii Aasy Netu są: Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Fundacja e-Bezpieczni, Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Stowarzyszenie Manko.

Link do raportu

Link do strony internetowej

Link do spotu promującego kampanię

***

Metodologia badania „Aktywność starszych pokoleń w internecie oczami młodych 2018”

Badanie zostało przeprowadzone w kwietniu 2018 roku przez Kantar Public na zlecenie Aasa Polska, metodą CAWI (wywiadów internetowych), na ogólnopolskiej grupie 1000 osób w wieku 15-35 lat, które posiadają rodziców, teściów i/lub dziadków.

Kampania Aasy Netu

Internetowa akcja edukacyjna „Aasy Netu” została zainicjowana przez firmę Aasa Polska w czerwcu 2017 roku  w celu aktywizacji cyfrowej osób dojrzałych, przy wsparciu młodszych. Na stronie aasynetu.pl udostępniono multimedialny program nauczania dla dojrzałych wiekiem, ale początkujących, jeśli chodzi o umiejętności, użytkowników Internetu. Dzięki serii filmów i materiałów edukacyjnych, przy wsparciu ekspertów i swoich bliskich, osoby początkujące w łatwy sposób nauczą się np. robić zakupy on-line, założyć internetowe konto w banku, zachować bezpieczeństwo w sieci, a także pisać maile, korzystać z Facebooka, prowadzić rozmowy on-line i wyszukiwać interesujące je informacje w internecie. Każdy z filmów ma swój odpowiednik w postaci materiału edukacyjnego, mającego formę infografiki. Można go pobrać i wydrukować, aby służył jako przewodnik w trakcie codziennej nauki.

Więcej informacji: www.aasynetu.pl