Telepraca prorodzinna czyli cud gospodarczy

Polityka prorodzinna czyli nie tylko becikowe

Młode mamy zwierzają się, że czują się sfrustrowane, niedocenione czy wręcz szykanowane w pracy. Okres urlopu macierzyńskiego i wychowawczego to  zwykle czas stracony dla rozwoju zawodowego, a powrót do kariery okazuje się niemożliwy i to nie z powodu szykanowania przez pracodawcę, ale rzeczywistej utraty kontaktu z firmą, ludźmi. Becikowe wypłacane w gotówce nie jest rozwiązaniem, które odpowiada na wszystkie problemy młodych rodziców. Nie rozwiązuje najważniejszego: jak nie stracić pracy, jak utrzymać ją i jak wrócić do obowiązków po urodzeniu dziecka. Zamiast zastanawiać się nad wysokością becikowego, należy wprowadzić korzystne dla młodych rodziców zmiany  w Kodeksie Pracy. Powinny one rozwiać dylematy pracodawców, którzy obawiają się uchybić kodeksowym wymaganiom ośmiogodzinnego dnia pracy.

Zmień warunki umowy o pracę

Umowę  o pracę można zmienić w momencie, gdy kobieta chce przejść na nowy system obecności       w pracy, poprzez umieszczenie zapisów o pracy w miejscu zamieszkania i wypłacie wynagrodzenia za efekt pracy, a nie za czas obecności w firmie. Te zapisy i ich stosowanie są już możliwe także na gruncie obowiązujących przepisów KP.

Zadaniowi rodzice w pracy

W pracy nie zawsze ważna jest dyspozycyjność, co do minuty. Teraz zadaniowy model pracy wypiera mity o przywiązaniu pracownika do miejsca i do dobowego czasu pracy. Niewielka modyfikacja Kodeksu pracy zakładająca specjalną rolę mamy i taty w wychowaniu dziecka do czwartego roku życia, mogłaby bardzo pomóc i młodym rodzicom i ich szefom, którzy chcą im pomóc a nie mogą, bo ustawodawca zakazał. Niewielka zmiana w Kodeksie Pracy uwzględniająca specjalną rolę matki i co również należy podkreślić: taty, mogłaby ucywilizować zaniedbania, które narosły w naszym kraju      w tym zakresie. Istnieje w Kodeksie Pracy zapis mówiący o elastycznym czasie pracy, jednakże z powodu godzinowego okresu rozliczania doby pracowniczej, przepis ten zupełnie się nie sprawdza. Zabiegana młoda mama może mieć na przykład stałe godziny pracy od 10 do 14, a pozostałe 4 godziny odrobić w ciągu dnia, kiedy jej wygodnie, dzięki czemu mogłaby spokojnie zaplanować wizytę u lekarza z dzieckiem, możliwość oddania dziecka opiekunce lub babci do opieki o godzinie 9 rano.  Ale na razie jest to teoria, bo istnieją przepisy dotyczące doby pracowniczej, które określają odpowiedni wymóg wypoczynku dziennego.

Pracodawco pomóż mamie

Pracownice, które chcą skorzystać z programu powinny powiadomić przełożonego o swoim stanie oraz udokumentować ciążę stosownym zaświadczeniem wydanym przez lekarza. Zaświadczenie to powinno być jednocześnie dostarczone do działu personalnego.

„Pomóż Mamie” to:

-elastycznego kształtowania dziennego wymiaru czasu pracy, do uzgodnienia z pracodawcą , w wymiarze od 6,5 do 8 godzin;

-elastyczności w zakresie rozpoczynania i kończenia pracy, zgodnie z obowiązującym ją harmonogramem (elastyczność w czasie dnia pracy);

-gromadzenie przez pracownicę wykonującą prace w wymiarze powyżej 6,5 godzin na swoim indywidualnym koncie czasu pracy „godzin na plus” (stan wynikający z różnicy pomiędzy 8 godzinami pracy a faktycznie świadczoną pracą);

-wykorzystania wypracowanych dodatkowych godzin w formie czasu wolnego w dogodnym dla siebie terminie tj. po przepracowaniu odpowiednio dnia, tygodnia, miesiąca itd., ale nie później niż do momentu urodzenia dziecka.

Pracodawca elastyczny skorzysta

W przypadku złego samopoczucia pracownicy, która z tego powodu skróci dzień pracy poniżej 8 godzin, zostanie jej zagwarantowane prawo do pełnego wynagrodzenia. W czasie odbierania czasu wolnego zachowuje prawo do wynagrodzenia na takich warunkach, jakby świadczyła pracę.

Po powrocie z urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego mamy miałyby (kwestia rzeczywistych potrzeb i ustaleń z pracodawcą):

– możliwość wymiany informacji w wewnętrznej sieci firmy (Intranecie) na temat opiekunek do dzieci i przedszkoli;

-dwutygodniowy okres ochronny po powrocie z urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego w trakcie, którego kobieta może, po wcześniejszym uzgodnieniu np.: wyjść z pracy wcześniej i pozostałą część zadań wykonać w domu;

-elastyczny harmonogram pracy dla młodych mam (do 3-4 roku życia dziecka) ze sztywnymi godzinami pracy 10⁰⁰-14⁰⁰.

Elastycznie: becikowe, ruchomy czas pracy lub telepraca

Jednym z mankamentów elastycznego czasu pracy są przepisy dotyczące doby pracowniczej. Wobec tego, warto wprowadzić zmianę Kodeksu Pracy, choćby w art. 138.,        w którym uregulowany jest dobowy system rozliczania czasu pracy, polegająca na przejściu na tygodniowe rozliczanie czasu pracy, przy założeniu tylko jednego kryterium: przepracowania 40 godzin tygodniowo.

Wówczas – do wykorzystania przez jedno z rodziców – pozostawałoby rozwiązanie najkorzystniejsze wg rodziny: becikowe lub elastyczny czas pracy i możliwość pracy zdalnej. Kodeks Pracy powinien przy tym promować rozwiązania tego drugiego rodzaju: elastyczny czas pracy i praca na odległość w ostatnich miesiącach ciąży i po urodzeniu dziecka.

Młodzi rodzice do KP

Warto wprowadzić do Kodeksu Pracy specjalny status młodych rodziców i określić ich jako specjalną grupę pracowników, którzy są uprawnieni do tego typu udogodnień w organizacji pracy. Pracodawca mógłby otrzymywać dofinansowanie na taki program zatrudnienia. Opisane rozwiązania popiera i promuje m.in.  Fundacja Europa Kobiet Instytut Europejski.

Nie chcą gotówki

Sonda „Życia Warszawy” przeprowadzona jesienią 2007 wskazała, że mieszkanki Warsyawy nie chcą odbierać „becikowego” w gotówce, w wymiarze 1000 zł. Powodów jest wiele. Warszawianki są średnio zamożniejsze niż ich rówieśniczki z mniejszych miast – to pewne. Ale przede wszystkim, młode kobiety chcą tym gestem wyraźnie powiedzieć rządzącym: nie takiej pomocy państwa potrzebujemy. Przekażcie pieniądze z „becikowego” fundacjom dobroczynnym, porzuconym i samotnie wychowującym dzieci, także nieuleczalnie chore.  Aktywnym kobietom, które wychowanie dzieci chcą pogodzić z pracą, zamiast 1000 zł, przyda się możliwość zdalnej pracy, elastyczny czas pracy i pewność wynagrodzenia, przy zachowaniu tygodniowego wymiaru przepracowanych godzin.

Prawdziwy cud gospodarczy

Prawdziwe cuda gospodarcze tworzą ludzie zadowoleni z dobrze opłacanej pracy. Prawodawcy powinni poświęcić nieco uwagi  i czasu na zmiany przepisów, które rzeczywiście poprawią sytuację zawodową i materialną pracowników, którzy są młodymi rodzicami, a jednocześnie – przyniosą wymierne korzyści małym firmom.

Mała firma jest rodzaju żeńskiego

Małe firmy są często znacznie sfeminizowane: to kilkuosobowe biura księgowe, pracownie, małe firmy handlowe. Długa nieobecność każdego z pracowników w małej firmie jest dużym problemem. Firma nie chce takich kłopotów, stąd tak często zdarzają się sugestie, iż właściciel wolałby zatrudnić mężczyznę niż młodą kobietę, która zapewne zajdzie w ciążę, być może także drugi i trzeci raz. Zamiast skłaniać pracodawców do takich zachowań, prawo powinno promować i umożliwiać prace elastyczną, wygodną, pobudzając inicjatywę ludzi, którzy naprawdę chcą pracować. Młoda mama, pracując w pełnym wymiarze godzin, z tym że w połowie – w domu, jest pracownikiem obecnym i w pełni wartościowym.

Taka forma pracy nie powoduje problemu nieobecności, zatrudniania pracowników na zastępstwo i kosztownego oraz czasochłonnego wdrażania ich do nowych obowiązków. Korzyść odnosi cała firma, a także sama pracownica i jej rodzina. Jest zadowolona z możliwości godzenia opieki nad dzieckiem     i pracy, a firma- dzięki zastosowanym uzgodnieniom i rozwiązaniom prorodzinnym – związuje się z firmą, może spokojnie planować dalszą karierę.

Zachowanie pracownicy na stanowisku, jedynie przy zmianie godzin pracy w ciągu doby, jest wielokrotnie tańsze niż zwalnianie i zatrudnianie nowego pracownika, zarówno pod względem organizacyjnym, jak finansowym i społecznym.

Jakie tele-zawody

Nie ma przeszkód aby w obecnym reżimie prawnym prawa pracy  zezwolić na pracę spoza biura, co potwierdzają opracowania Unii Europejskiej, które mówią iż telepraca to forma wykonywania pracy regularnej, poza siedziba firmy, w ramach umowy o prace i przy wykorzystaniu technologii informacyjnych. Rodzajów pracy na odległość może być wiele, a wybranie odpowiedniej relacji czasu pracy  w firmie i w domu zależy tylko od uzgodnień pracodawcy z pracownicą (w naszym przypadku- w Programie Pomóż Mamie).

Można więc pracować wyłącznie w domu, pozostając z firmą w kontakcie poprzez pocztę elektroniczną, telefon czy faks oraz logowanie do wewnętrznej sieci.  Formą proponowaną w programie dla młodych mam jest praca przemienna, czyli cześć dnia pracy- w biurze, pozostała- w domu. Wreszcie, niezależnie od sytuacji rodzinnej i płci pracownika, są zadania i stanowiska, w których istotną część czasu pracy zajmuje praca mobilna, niemalże stale poza firmą. Są to zajęcia handlowców, przedstawicieli, prawników, dziennikarzy. Organizacja telepracy, czy to wykonywanej stale, czy tylko podczas wychowywania dziecka, wymaga jednak od obu stron szczególnej dyscypliny i wrażliwości oraz pewnych uzgodnień organizacyjnych. Telepracownik powinien mieć możliwość odbywania regularnie spotkań z kolegami i przełożonymi oraz do kontaktów z innymi pracownikami, szkoleń i podnoszenia kwalifikacji i do korzystania z informacji zamieszczanych w wewnętrznej sieci firmowej.

Technologia i technika

Warunki techniczne, wyposażenie w sprzęt jakie powinien zapewnić pracodawca, jest uzależnione od rodzaju pracy i stanowiska telepracownika. Niezbędne minimum to z pewnością łącze z Internetem i poczta e-mail, a w niej – adres e-mail w firmowej domenie oraz skrzynka pocztowa odpowiedniej wielkości.

Jeśli zakres obowiązków wymaga, aby pracownik korzystał z firmowych materiałów i zasobów, dodatkowo powinien móc korzystać z bezpiecznego łącza (firewall softwareowy i ewentualnie sprzętowy), dostępu do firmowego serwera, wydzielonego dla danej grupy roboczej telepracowników,.

Jeśli zadania realizuje kilka osób, podobnie jak on oddalonych od siedziby firmy. Niezależnie od stopnia zaawansowania zadań i wyposażenia w sprzęt, jeśli telepracownicy na jakimś etapie pracy wykorzystują łączność poprzez firmowy serwer, powinni także mieć możliwość sięgnięcia w każdej chwili po wsparcie techniczne.

Całodobowa lub przynajmniej całodniowa pomoc techniczna musi czuwać nad działaniem firmowego serwera, tak aby przerwy w pracy nie powodowały strat i frustracji, zarówno po stronie pracodawcy, jak pracownika czy klientów.