Żadnej pracy się nie boją?

Z najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że Polki obawiają się pracy na własny rachunek. I choć na tle Europy polskie businesswoman plasują się na wysokiej szóstej pozycji (dane Eurostatu z 2009 roku), to jednak w naszym kraju przedsiębiorczych kobiet jest zdecydowanie mniej niż mężczyzn. Przedstawicielki płci pięknej stanowią 1/3 polskich przedsiębiorców. Gospodarce brakuje przede wszystkim kobiet świetnie wykształconych w zawodach związanych z nowoczesnymi technologiami.

Co robią kobiety?

Prawie połowa polskich biznesów, prowadzonych przez kobiety, to firmy związane z rolnictwem (510 tys.), w dalszej kolejności z handlem (203 tys.), a następnie, choć w znacznie mniejszym wymiarze, z opieką zdrowotną i pomocą społeczną (54 tys.), a nawet z budownictwem (8 tys.). W danych GUS na próżno doszukiwać się natomiast jakichkolwiek informacji na temat tego, aby Polki na własny rachunek parały się biznesem z obszaru szeroko pojętych nowoczesnych technologii.

Wiesława Kornaś-Kita, prezes Krakowskiego Parku Technologicznego (KPT) zwraca uwagę na niekorzystne aspekty takiego stanu rzeczy, jednocześnie podkreśla, że nie dziwi ją ta sytuacja. Kobiety pracujące w branży IT czy ICT w dalszym ciągu należą w Polsce do rzadkości. Ich liczba daleka jest od parytetu i ciężko jednoznacznie wyrokować, jaka jest tego przyczyna. Bez względu na to, czy mamy tutaj do czynienia z formą pokutujących stereotypów czy też świadomych wyborów, potrzebna jest w Polsce debata nad tym, jak tę sytuację odmienić. Twierdzenie, że kobiety nie nadają się na stanowiska programistyczne i informatyczne, ma w sobie bowiem tyle samo prawdy jak to, że przykładowo mężczyźni są lepszymi kierowcami. To stereotypy, których należy się wystrzegać.

Dziewczyny do komputerów!

Geneza problemu tkwi już na etapie wyboru kierunku studiów. Dane GUS pokazują, że zaledwie 10 proc. studentów na kierunkach IT to kobiety. Sytuacja jest o tyle zaskakująca, że z kolei badania genderowe przeprowadzone kilka lat temu w wybranych europejskich krajach, w tym w Polsce, wykazały, że informatyka jest ulubionym przedmiotem 40 proc. polskich uczennic! Niestety, ten potencjał przegrywa w zetknięciu ze stereotypami i presją otoczenia. Kobiety kojarzone są w naszym kraju głównie z kierunkami humanistycznymi, a jeśli nawet już z innymi, to prędzej z medycyną, farmacją czy ekonomią, niż z informatyką. W rezultacie zaczynamy mieć do czynienia z tzw. mechanizmem „samospełniającego się proroctwa” – podtrzymując założenie, że studiowanie kierunków „komputerowych” nie jest zajęciem dla kobiet, doprowadzamy do tego, że kobiety faktycznie nie decydują się na podejmowanie tego typu studiów.

• Efekt? Zdaniem prezes Wiesławy Kornaś-Kity niemalże całkowita maskulinizacja zawodów z branży nowoczesnych technologii. Warto jednak podkreślić, że sytuacja ta zaczyna się zmieniać. Żeby nie być gołosłowną, podam tutaj jako przykład Krakowski Park Technologiczny, będący spółką, w której realizowane są zasady parytetu. Obowiązuje on zarówno w zarządzie spółki, kadrze zarządzającej, jak i całym zespole.

W ramach Krakowskiego Parku Technologicznego powstaje obecnie Małopolski Park Technologii Informacyjnych (MPTI), instytucja, oferująca wsparcie dla ambitnych przedsiębiorców z branży IT i ICT. Choć sam projekt jest dopiero wdrażany, to liczymy na to, że w gronie firm lokujących tu swoje siedziby, znajdzie się spora reprezentacja kobiet.   Ponadto myślimy także o przygotowaniu kampanii zachęcającej kobiety do aktywniejszej obecności w sektorze nowoczesnych technologii – deklaruje prezes KPT.

• Być może wkrótce obecna sytuacja męskiej nadreprezentacji w branży IT i ICT zacznie się zmieniać. Polskie uczelnie wyższe coraz częściej zaczynają bowiem zabiegać o względy płci pięknej, także w kwestii wyboru kierunków specjalistycznych. W ramach obchodów Światowego Dnia Kobiet i Dziewczyn w Nowych Technologiach odbywają się akcje, takie jak „Dziewczyny na politechniki!” czy „Dziewczyny do ścisłych!”, publikowane są raporty na ten temat, a problem coraz częściej jest też obecny w mediach. W rezultacie studentek na kierunkach ścisłych i technicznych wreszcie zaczęło w ostatnich latach przybywać. Pozostaje mieć nadzieję, że już wkrótce przybywać zacznie również firm z sektora nowoczesnych technologii, na czele których wreszcie staną kobiety.

Robert Siemiński