Zawodowe zagrożenia dziennikarzy

Na problem ten usiłuje zwrócić uwagę organizowana przez AutoID Polska, kampania „Każdy Potrzebuje” akcentująca problem zdrowia pracowników umysłowych. Do nich (ciagle) zaliczamy m.in. dziennikarzy. Wprawdzie zgodnie z rozporządzeniem ministra pracy osoby wykonujące pracę biurową polegającą na obsłudze komputera powinny przechodzić okresowe badania lekarskie (okulistyczne oraz poszerzone badanie układu mięśniowo-szkieletowego), ale same badania to za mało.

MPiPS

O bezpieczeństwie, higienie oraz organizacji pracy osób pracujących z komputerami mówi Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 10 grudnia 1998 r. Nakłada ono na pracodawcę obowiązek oceny warunków pracy m.in. w aspektach rozmieszczenia elementów wyposażenia, obciążenia narządu wzroku i układu mięśniowo-szkieletowego ale także obciążenia psychicznego. W następstwie oceny pracodawca jest zobowiązany podejmować działania mające na celu usunięcie stwierdzonych zagrożeń i uciążliwości. Załącznik do rozporządzenia określa minimalne wymagania bezpieczeństwa, higieny i ergonomii, włączając w to ustawienia monitora, konstrukcję klawiatury, stołu czy oprogramowania.

Pełna profilaktyka powinna obejmować zatem stworzenie ergonomicznych warunków pracy, skrócenie do minimum czasu spędzanego przed komputerem oraz wykonywanie ćwiczeń rozluźniających mięśnie napinane podczas pracy przy komputerze i aktywizujących pozostałe partie. W trakcie samej pracy niezbędne są przerwy, zmiany pozycji, dobre ułożenie krzesła, oświetlenie oraz korzystanie z możliwości, jakie niosą urządzenia i programy komputerowe. Wdrażanie ergonomicznych rozwiązań pozwala firmom zaoszczędzić na wydatkach związanych z chorobową absencją pracowników i kosztach leczenia.

Soft według ministerstwa pracy

Rozporządzenie wyraźnie wskazuje także na rolę programów komputerowych w kwestii ergonomii pracy. Powinno ono przede wszystkim odpowiadać zadaniom przewidzianym do wykonania, co oznacza, że zakup oprogramowania do firmy powinien być poprzedzony ustaleniem zakresu obowiązków i rozmową z pracownikiem odnośnie jego potrzeb. Przed zakupem warto wypróbować bezpłatne wersje testowe programów. Dobry informatyk w firmie powinien zasugerować zakup odpowiednich aplikacji, ułatwiających lub skracających czas pracy przy komputerze.

Oprogramowanie używane w pracy powinno być łatwe w użyciu i dostosowane do poziomu wiedzy lub doświadczenia pracownika. Zakup nowego programu powinien każdorazowo wiązać się z przeszkoleniem osób, które będą z tego programu korzystały. Nie chodzi tylko o zaprezentowanie podstawowych funkcji programu – nie mniej ważne jest zapoznanie pracownika np. ze skrótami klawiaturowymi. Nie tylko pomagają one wykonać zadanie efektywniej – znajomość skrótów klawiaturowych również pozwala skrócić czas obciążania nadgarstków i narządu wzroku.

Systemy komputerowe muszą zapewnić przekazywanie pracownikom informacji zwrotnej o ich działaniu oraz gwarantować wyświetlanie informacji w formie i tempie odpowiednim dla pracownika. Szczególnie niekorzystne jest zbyt wolne działanie programu, które może skłaniać pracowników do dłuższego, niż konieczne, korzystania z komputera, nie wspominając o sytuacjach, kiedy wynagrodzenie pracownika uzależnione jest np. od ilości wpisanych znaków lub wprowadzonych danych. Podsumowując: używane oprogramowanie powinno umożliwić osiągnięcie celu przez racjonalne wykorzystanie czasu i nakładu pracy.

Najczęstsze schorzenia pracowników biurowych (i dziennikarzy)  

Długotrwałe siedzenie przy komputerze może skutkować następującymi schorzeniami pracowników:

• Zespół cieśni nadgarstka – szczególnie narażone są osoby piszące na klawiaturze, zwłaszcza bez podparcia rąk. Przeciążenie powoduje ucisk nerwów. Zapobieganie: robienie krótkiej rozgrzewki dłoni i palców przed pracą, robienie przerw na odpoczynek, unikanie powtarzalnych ruchów nadgarstka.
• Bóle kręgosłupa – długotrwałe siedzenie w wymuszonej i nieprawidłowej pozycji, może prowadzić do stopniowego rozwoju zmian zwyrodnieniowych. Aż 90% zespołów bólowych kręgosłupa jest spowodowana długotrwałym statycznym bądź nagłym dynamicznym przeciążeniem struktur kręgosłupa. Zapobieganie: unikanie długiego siedzenia przy biurku, minimum co godzinę przerwa na krótką gimnastykę, odpowiednio wyregulowane krzesło, biurko oraz monitor.
• Łokieć tenisisty – przyczyną tego schorzenia jest również praca w niewłaściwej wymuszonej pozycji siedzącej z niewłaściwie ustawioną wysokością blatu stołu roboczego. Powoduje to przeciążenia ścięgien przedramienia zwłaszcza u osób wykonujących monotonną pracę rękami np. długotrwałe pisanie na klawiaturze. Zapobieganie: zachowywanie odpowiedniej pozycji podczas pracy przy biurku, uprawianie sportu z intensywnością odpowiednią do kondycji organizmu, wzmacnianie mięśni przedramienia.
• Zapalenie ścięgien i pochewek ścięgnistych: szczególnie podatni na zapalenie ścięgien są pracownicy wykonujący powtarzające się ruchy, siedzący w wymuszonej pozycji przy pracy z komputerem. Zapobieganie: dbanie o odpowiednie środowisko pracy, nie nadwerężanie ścięgien, stopniowe przyzwyczajanie organizmu do wzrastającego obciążenia.
• Narażenie narządu wzroku – łzawiące oczy, zaczerwienione spojówki, uczucie pieczenia i szczypania spowodowane długotrwałą pracą z  monitorem. Zapobieganie: częste mruganie powiekami, robienie przerwy w pracy, właściwy dobór monitora, praca z dokumentami tekstowymi o czcionkach minimum 11-12 punktów.